هورمون پرولاکتین | کارکرد پرولاکتین و بیماریهای ناشی از آن
هورمون پرولاکتین نقش اصلی را در تولید شیر در سینه‌ی مادر ایفا میکند. این هورمون هم در زنان و هم در مردان وجود دارد اما میزان آن در مادران پس از بارداری بیشتر است. در صورتی که ترشح این هورمون از حالت طبیعی خود خارج شود بیماری‌ها و مشکلاتی را به وجود می‌آورد که برای درمان آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید. در ادامه مطلب توضیح داده‌ایم که از روش‌های مختلفی برای درمان پرولاکتین بیش از حد استفاده میشود. همچنین گروهی از داروها بر افزایش ترشح پرولاکتین تأثیر می‌گذارند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه با ادامه مطلب همراه باشید.
برای دریافت مشاوره روانشناسی در زمینه ی مشکلات جسمانی و روانی میتوانید با مشاوران مرکز هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید
منبع : هورمون پرولاکتین | کارکرد پرولاکتین و بیماریهای ناشی از آن
هورمون پرولاکتین چیست؟
هورمون پرولاکتین که یک هورمون پروتئینی است، از غده ی هیپوفیز در مغز ترشح میشود و عمدتا باعث شیردار شدن سینه ی زن پس از زایمان میشود. این هورمون به مقدار کم در مردان و زنان غیر باردار هم وجود دارد. پرولاکتین در ترشح هورمون های استروژن و تستوسترون موثر است همچنین در بارور شدن شخص نقش اساسی را ایفا میکند و اگر میزان این هورمون کم باشد پزشک با تشخیص و تجویز دارو سعی در برقرار کردن میزان تعادل آن میکند.
هورمون پرولاکتین چه کارکردهایی دارد؟
پرولاکتین که با نام های لاکتوژن، ماموتروپ و لاکتوتروپ هم شناخته میشود نقش اصلی را در تحریک غدد شیرساز در سینه ایفا میکند. در قسمت هایی از کبد و کلیه و غدد تناسلی هم گیرنده های پرولاکتین وجود دارد. همچنین این هورمون در بروز میل جنسی نقش مهمی دارد و غالبا با مکیدن سینه میزان آن افزایش میابد به همین دلیل گاها از آن به عنوان هورمون عشق نام برده میشود. میزان ترشح این هورمون در شب ها بیشتر از روزها است.
نشانه‌های ترشح نامتعادل هورمون پرولاکتین
میزان نرمال ترشح این هورمون در مردان 20-0 میلی گرم و در زنان 23-0 میلی گرم است. از نشانه ها و علائم ترشح نامتعادل پرولاکتین میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- ترشحات غیر طبیعی سینه، پریود نشدن یا باردار نشدن خانم ها
- حساسیت بیش از حد به سینه یا خشکی ناحیه ی واژینال برای خانم ها
- کاهش تمایلات جنسی یا احساس مشکل هنگام نعوظ در مردها (برای اطلاع از نشانه های اختلال نعوظ کلیک کنید)
- بزرگ شدن سینه یا در موارد بسیار نادر ترشح از سینه در مردها
- کاهش و ضعف بینایی یا سردرد های مکرر و بی دلیل برای هر دو
بیماریهای ناشی از ترشحات غیر طبیعی هورمون پرولاکتین
پرولاکتینوما
پرولاکتینوما یک تومور داخل هیپوفیز است که باعث افزایش بیش از حد ترشح پرولاکتین میشود. در درمان این بیماری از درمان‌های کاهش دهنده ی پرولاکتین نظیر کابرگولین (داستینکس) و بروموکریپتین استفاده میشود. میزان مصرف داستینکس باید کنترل شود زیر مصرف این قرص در دوز بالا باعث بروز مشکل در دریچه ی قلب میشود.
هیپرپرولاکتینمی ناشی از مصرف داروها
ممکن است پزشک شما تصور کند مصرف داروهایتان باعث افزایش پرولاکتین میشود. در این صورت به شما میگوید مصرف قرص هایتان را تقریبا 3 روز قطع کنید و سپس دوباره آزمایش خون بدهید. بعد از مشخص شدن نتیجه ی آزمایش خون باید در مورد دارویی که مصرف میکردید تصمیم گرفته شود.
کم کاری غده‌ی تیروئید
اگر هیپرپرولاکتینمی بخاطر کم کاری تیروئید باشد، باید از درمان هورمون های تیروئیدی استفاده کرد. اصولا این نوع درمان تا آخر عمر ادامه دارد و باید آن را مداوم انجام داد. برای اطلاع از نشانه‌های این بیماری به مقاله‌‌ی کم‌کاری تیروئید مراجعه کنید.
هیپرپرولاکتینمی بی علت
این نوع هیپرپرولاکتینمی که به آن ایدیوپاتیک هم میگویند زمانی است که پزشکان نتوانند علت اصلی مشکل را پیدا کنند. در برخی از بیماران با گذشت زمان سطح ترشح پرولاکتین به حالت نرمال برمیگردد اما اگر بعد از چند ماه این اتفاق نیفتد بیمار تحت درمان با قرص های کابرگولین و یا بروموکریپتین قرار میگیرد.
آزمایش پرولاکتین چگونه انجام میشود؟
برای اطلاع از میزان پرولاکتین و تشخیص طبیعی بودن آن باید آزمایش بدهید. این آزمایش مانند یک نمونه برداری ساده از خون است. مانند سایر آزمایش ها با سرنگ از شما خون گرفته میشود و سپس نمونه خون شما بررسی میشود.
شرایط آزمایش هورمون پرولاکتین
- بهترین زمان برای انجام این آزمایش صبح ها و تقریبا 2 ساعت بعد از بیدار شدن است
- قبل از انجام آزمایش سعی کنید فعالیت های بدنی مثل ورزش یا پیاده روی انجام ندهید
- حداقل از 12 ساعت قبل فعالیت و تماس جنسی یا تحریک سینه نداشته باشید
- شب قبل از آزمایش لبا خواب راحت بپوشید و از پوشیدن لباس تنگ مخصوصا در ناحیه ی سینه اجتناب کنید
- اگر به هر دلیلی نتوانستید موارد بالا را رعایت کنید، آزمایش را به روز دیگری موکول کنید
کدام داروها روی هورمون پرولاکتین اثر می‌گذارند؟
داروهای زیر باعث افزایش بیش از حد پرولاکتین میشوند:
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
- خواب آورها
- آمفتامین ها
- داروهای فشار خون بالا (رزرپین، وراپامیل، متیل دوپا)
- داروهای درمان رفلاکس معده مانند سایمتدین
- و استروژن
روش های درمان پرولاکتین چیست؟
تجویز دارو
داروهای بروموکریپتین و کابرگولین باعث کاهش پرولاکتین میشوند. دارو درمانی روی اکثر افراد مبتلا به پرولاکتینوما جواب دهی مثبت دارد.
جراحی
اگر دارو درمانی موثر نباشد، برای برداشتن تومورهای غده ی هیپوفیز از جراحی استفاده میشود. همچنین در مواردی که این تومورها باعث اختلالات بینایی بشوند هم باید از جراحی استفاده کرد.
پرتو درمانی
اگر هر دو روش دارو درمانی و جراحی جواب ندهند، برای کوچک کردن تومورهای غده ی هیپوفیز از پرتودرمانی استفاده میشود.
برای دریافت مشاوره روانشناسی در زمینه ی مشکلات جسمانی و روانی میتوانید با مشاوران مرکز هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره ی 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید
منبع : هورمون پرولاکتین | کارکرد پرولاکتین و بیماریهای ناشی از آن